Zastosowanie	Dobowy i tygodniowy wymiar czasu pracy	Długość okresu rozliczeniowego	Okresy odpoczynku	Sposób wprowadzenia systemu	Zakaz lub ograniczenie stosowania wobec określonych pracowników	Cechy charakterystyczne
1	2	3	4	5	6	7
				System podstawowy art. 129 k.p.
podstawowy system czasu pracy w standardowych stosunkach pracy	dobowy: do 8 h tygodniowy: przeciętnie 40 h	• do 4 mies. wyjątki: • do 6 mies. - w rolnictwie i hodowli oraz przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, • do 12 mies. - jeżeli w ww. branżach jest to uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy	dobowy: 11 h tygodniowy: 35 h	• układ zbiorowy pracy • regulamin pracy • obwieszczenie* wydłużenie okresu rozliczeniowego - za zgodą zoz lub - w przypadku braku zgody bądź niedziałania zoz u pracodawcy - po zawiadomieniu właściwego inspektora pracy	brak	rozkład czasu pracy należy ustalić w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy; oznacza to, że w każdym tygodniu okresu rozliczeniowego przypada przeciętnie jeden dzień wolny
				System równoważnego czasu pracy - podstawowy art. 135 k.p.
jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją	dobowy: do 12 h tygodniowy: przeciętnie 40 h	• do 1 mies. wyjątki: • do 3 mies. - w szczególnie uzasadnionych przypadkach, • do 4 mies. - przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych	dobowy: 11 h tygodniowy: 35 h	• układ zbiorowy pracy • regulamin pracy • obwieszczenie* wydłużenie okresu rozliczeniowego - za zgodą zoz lub - w przypadku braku zgody bądź niedziałania zoz u pracodawcy - po zawiadomieniu właściwego inspektora pracy	• pracownicy na stanowiskach, na których występują przekroczenia stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, • pracownice w ciąży, • pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 (bez ich zgody), • młodociani - ich czas pracy nie może przekraczać 8 h h	jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy lub dniami wolnymi przedłużony dobowy wymiar czasu pracy
				System równoważnego czasu pracy - specjalny art. 136 k.p.
przy dozorze urządzeń lub pozostawaniu w pogotowiu do pracy	dobowy: do 16 h tygodniowy: przeciętnie 40 h	do 1 mies.	dobowy: równoważący pracę w wydłużonym wymiarze tygodniowy: 35 h	• układ zbiorowy pracy • regulamin pracy • obwieszczenie*	• pracownicy na stanowiskach, na którycwystępują przekroczenia stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, • pracownice w ciąży, • pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 (bez ich zgody), • młodociani - ich czas pracy nie może przekraczać 8 h h	wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze należy pracownikowi udzielić odpoczynku przez czas odpowiadający przynajmniej liczbie przepracowanych godzin bezpośrednio po każdym okresie
				System równoważnego czasu pracy - specjalny art. 137 k.p.
przy pilnowaniu mienia, ochronie osób; w stosunku do pracowników straży pożarnych i służb ratowniczych	dobowy: do 24 h tygodniowy: przeciętnie 40 h	• do 1 mies. wyjątki: • do 3 mies. - w szczególnie uzasadnionych przypadkach, • do 4 mies. - przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych	dobowy: równoważący pracę w wydłużonym wymiarze	• układ zbiorowy pracy • regulamin pracy • obwieszczenie*	• pracownicy na stanowiskach, na których występują przekroczenia stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, • pracownice w ciąży, • pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 (bez ich zgody), • młodociani - ich czas pracy nie może przekraczać 8 h	bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze należy pracownikowi udzielić odpoczynku przez czas odpowiadający przynajmniej liczbie przepracowanych godzin
				System pracy w ruchu ciągłym art. 138 k.p.
przy pracach, które ze względu na technologię nie mogą być wstrzymane lub gdy praca nie może być wstrzymana ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności, np. dostawa gazu, prądu	dobowy: do 12 h, ale maks. 3 dni w okresie rozliczeniowym - dla zapewnienia przejścia pracowników na inną zmianę tygodniowy: możliwość wydłużenia do 43 h	od 4 tygodni	dobowy: 11 h tygodniowy: 35h	układ zbiorowy pracy regulamin pracy obwieszczenie*	pracownicy na stanowiskach, na których występują przekroczenia stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, • pracownice w ciąży, pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 (bez ich zgody), • młodociani - ich czas pracy nie może przekraczać 8 h	• za każdą godzinę pracy powyżej 8 h na dobę w dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych • obowiązują inne zasady ustalania obowiązującego pracowników wymiaru czasu pracy (art. 138 § 3)
				System przerywanego czasu pracy art. 139 k.p.
jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub organizacją	dobowy: do 8 h (+ przerwa nie dłuższa niż 5 h niewliczana do czasu pracy tygodniowy: przeciętnie 40 h	• do 4 mies. wyjątki: • do 6 mies. - w rolnictwie i hodowli oraz przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, • do 12 mies. - jeżeli www. branżach jest to uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy	dobowy: 11 h tygodniowy: 35 h	• układ zbiorowy pracy • umowa o pracę - gdy pracodawca jest osobą fizyczną i prowadzi działalność w zakresie rolnictwa i hodowli	• systemu nie stosuje się do pracownika objętego systemami: równoważnego czasu pracy (podstawowego i specjalnych), w ruchu ciągłym, skróconego tygodnia pracy i pracy weekendowej • pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 (bez ich zgody)	można zaplanować nie więcej niż jedną przerwę w ciągu doby, trwającą maks. 5 h; przerwy tej nie wlicza się do czasu pracy, a za czas przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia za przestój
				System zadaniowego czasu pracy art. 140 k.p.
jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub organizacją albo miejscem wykonywania pracy	regulowany zadaniami do wykonania, ale ich wymiar powinien być ustalony z uwzględnieniem 8 h na dobę i przeciętnie 40 h na tydzień	brak ewidencji i rozliczania godzin pracy	dobowy: 11 h tygodniowy: 35 h	umowa o pracę	brak	pracodawca po porozumieniu z pracownikiem ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm podstawowych
				System skróconego tygodnia pracy art. 143 k.p.
stosowany wyłącznie na pisemny wniosek pracownika	dobowy: do 12 h tygodniowy: przeciętnie 40 h	do 1 mies.	dobowy: 11 h tygodniowy: 35 h	umowa o pracę	• pracownicy na stanowiskach, na których występują przekroczenia stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, • pracownice w ciąży, • pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 (bez ich zgody), • młodociani - ich czas pracy nie może przekraczać 8 h	dopuszcza się wykonywanie pracy przez mniej niż 5 dni w tygodniu, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy do maks. 12 h
				System pracy weekendowej art. 144 k.p.
stosowany wyłącznie na pisemny wniosek pracownika	dobowy: do 12 h tygodniowy: przeciętnie 40 h	do 1 mies.	dobowy: 11 h tygodniowy: 35 h	umowa o pracę	• pracownicy na stanowiskach, na których występują przekroczenia stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, • pracownice w ciąży, • pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 (bez ich zgody), • młodociani - ich czas pracy nie może przekraczać 8 h	praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta
				Skrócony czas pracy art. 145 k.p.
dotyczy pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia	poniżej podstawowych norm czasu pracy	• do 4 mies. wyjątki: • do 6 mies. - w rolnictwie i hodowli oraz przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, • do 12 mies. - jeżeli www. branżach jest to uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy	dobowy: 11 h tygodniowy: 35 h	wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia ustala pracodawca w porozumieniu z przedstawicielami pracowników oraz po zasięgnięciu opinii lekarza	systemu nie stosuje się do pracowników niepracujących w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia	skrócenie czasu pracy polega na ustanowieniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy albo na obniżeniu norm pracy; w przypadku pracy monotonnej w ustalonym z góry tempie skrócenie czasu pracy polega na wprowadzeniu przerw wliczanych do czasu pracy
* gdy nie jest objęty układem zbiorowym lub nie jest zobowiązany do tworzenia regulaminu pracy