Czym różni się ugoda w sądzie od mediacji i arbitrażu  
NAZWA POSTĘPOWANIA
Postępowanie pojednawcze   Ugoda przed sądem powszechnym   Mediacja   Sąd polubowny  
Które przepisy regulują takie postępowanie
Art. 184 -186 kodeksu postępowania cywilnego, przy czym strony same się dogadują, a sąd ocenia tylko to, czy ugoda jest zgodna z prawem, z zasadami współżycia społecznego czy nie zmierza do obejścia prawa.   Art. 10, art. 223, art. 391 § 1, art. 39821, art. 47913 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, przy czym strony same się dogadują, a sąd ocenia tylko to, czy ugoda jest zgodna z prawem, z zasadami współżycia społecznego i czy nie zmierza do obejścia prawa.   Art. 1831 - 18315 i art. 2021 kodeksu postępowania cywilnego - tylko ogólnie, natomiast szczegóły regulują same strony sporu.   Jeśli jest to stały sąd polubowny - regulamin tego sądu. Jeśli jest to natomiast sąd ad hoc, to strony sporu same ustalają zasady postępowania, pamiętając przy tym o przepisach kodeksu postępowania cywilnego regulujących to postępowanie (art. 1154 - 1217).  
Jakich spraw może dotyczyć
Sprawy cywilne, w tym sprawy majątkowe i niemajątkowe (także sprawy z zakresu prawa pracy), których charakter zezwala na zawarcie ugody (np. nie jest możliwe zawarcie ugody w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych - art. 47712, w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone - art. 47941).   Sprawy cywilne, w tym sprawy majątkowe i niemajątkowe (także sprawy z zakresu prawa pracy), których charakter zezwala na zawarcie ugody (np. nie jest możliwe zawarcie ugody w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych - art. 47712, w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone - art. 47941).   Sprawy cywilne, w tym sprawy majątkowe i niemajątkowe (także sprawy z zakresu prawa pracy), których charakter zezwala na zawarcie ugody (np. nie jest możliwe zawarcie ugody w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych - art. 47712, w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone - art. 47941).   Spory o prawa majątkowe lub o prawa niemajątkowe (w tym także spory z zakresu prawa pracy), mogące być przedmiotem ugody sądowej, z wyjątkiem spraw o alimenty.  
Jak dochodzi do postępowania
Na podstawie wniosku jednej ze stron do sądu rejonowego o zawezwanie do próby ugodowej.   Na skutek nakłonienia przez przewodniczącego składu orzekającego.   Na podstawie: - umowy między stronami o mediację albo - postanowienia sądu kierującego strony do mediacji (sąd nie może skierować stron do mediacji, gdy sprawa jest rozpatrywana w postępowaniu nakazowym, upominawczym lub uproszczonym).   Na podstawie umowy między stronami, w której został wskazany przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć (zapis na sąd polubowny).  
Czy takie postępowanie wyklucza prowadzenie postępowania sądowego (przed sądem powszechnym)
Postępowanie to jest prowadzone przed wniesieniem pozwu do sądu powszechnego.   Nie. Ugodę można zawrzeć w każdym stadium postępowania przed sądem powszechnym, tj. przed sądem pierwszej instancji, w postępowaniu apelacyjnym i w postępowaniu kasacyjnym.   Nie. Mediację przeprowadza się: - przed wszczęciem postępowania przed sądem powszechnym (wiele spraw, w których prowadzi się mediację, w ogóle nie trafia już do sądu); -wtoku sprawy w postępowaniu przed sądem powszechnym - za zgodą stron.   Wniesienie sprawy do sądu powszechnego nie jest przeszkodą, aby ta sama sprawa o to samo roszczenie toczyła się przed sądem polubownym. Jeśli jednak jedna ze stron wniesie pozew do sądu powszechnego, a druga - zanim jeszcze wda się on w spór co do istoty sprawy - podniesie zarzut zapisu na sąd polubowny, to sąd powszechny odrzuci pozew. To oznacza, że sąd powszechny nie odrzuca pozwu z urzędu, gdy strony wiąże zapis na sąd polubowny. Nie odrzuci pozwu również wtedy, gdy strona spóźni się ze zgłoszeniem zarzutu zapisu na sąd polubowny.  
Kto przeprowadza postępowanie
Sąd powszechny w składzie jednoosobowym.   Sąd prowadzący dane postępowanie, czyli sąd pierwszej instancji, sąd apelacyjny lub sąd kasacyjny.   Mediator wybrany przez strony (np. z listy stałych mediatorów, lecz niekoniecznie). Mediatorem może być każdy, z wyjątkiem sędziego (chyba że jest sędzią w stanie spoczynku).   Sąd polubowny składający się z arbitrów, powołany ad hoc, czyli tylko do rozstrzygnięcia konkretnego sporu, lub stały sąd polubowny działający najczęściej przy którejś z izb gospodarczych. Arbitrem nie może być sędzia państwowy (chyba że jest w stanie spoczynku).  
Czy postępowanie jest jawne
Tak.   Tak.   Nie. Tak, ale w wypadkach, o których mowa w art. 1171, 1172, 1177, 1178, 1179, 1210 i 1214 § 1 sąd może orzec na posiedzeniu niejawnym.  
Jak wygląda postępowanie
Postępowanie obejmuje pertraktacje i wyjaśnienia stron. Nie przeprowadza się na nim dowodów na twierdzenia przedstawione przez strony.     Postępowanie obejmuje pertraktacje i wyjaśnienia stron. Do zakończenia sporu ugodą nie jest potrzebne poprzedzenie jej postępowaniem dowodowym.   Strony same, wspólnie z mediatorem, wybierają techniki mediacyjne. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje nawet, że mediacja może być przeprowadzona bez posiedzenia mediacyjnego, jeżeli strony się na to zgodzą.   Jeżeli przepis kodeksu postępowania cywilnego nie stanowi inaczej, strony mogą same uzgodnić zasady i sposób postępowania przed sądem polubownym, chyba że zasady postępowania określa regulamin danego stałego sądu polubownego. Jeśli strony tego nie uzgodnią, to sąd polubowny może, z zastrzeżeniem przepisów k.p.c., prowadzić postępowanie w taki sposób, jaki sam uzna za właściwy. Sąd polubowny nie jest związany przepisami o postępowaniu przed sądem powszechnym.  
Czym kończy się postępowanie
Sąd nie ma wpływu na wynik ugody. Jeśli do niej dojdzie, to sąd zapisuje treść ugody w protokole. Jeśli nie dojdzie do ugody, to też zapisuje to w protokole.   Sąd nie ma wpływu na wynik ugody. Jeśli do niej dojdzie, to sąd zapisuje treść ugody w protokole. Jeśli nie dojdzie do ugody, to też zapisuje to w protokole.   Mediator nie ma wpływu na wynik ugody. Ma tylko pomagać stronom w dojściu do ugody, natomiast sam nie ma na nią wpływu.   Sąd polubowny wydaje wyrok. Gdy natomiast strony zawrą przed nim ugodę, to sąd polubowny umarza postępowanie, a osnowę ugody zapisuje w protokole lub - na wniosek stron - nadaje jej formę wyroku.  
Jaką moc ma ugoda lub wyrok
Ugoda zawarta w tym postępowaniu jest tytułem egzekucyjnym. Po to, żeby mogła być wykonana w drodze egzekucji, sąd musi nadać jej klauzulę wykonalności.   Ugoda przed sądem powszechnym jest tytułem egzekucyjnym. Po to, żeby mogła być wykonana w drodze egzekucji, sąd musi nadać jej klauzulę wykonalności.   Po zatwierdzeniu przez sąd państwowy ugoda zawarta w wyniku mediacji ma moc prawną ugody zawartej przed sądem powszechnym. To oznacza przede wszystkim, że stanowi tytuł egzekucyjny. Sąd zatwierdza ugodę zawartą przed mediatorem na wniosek strony. W tej sprawie wydaje postanowienie na posiedzeniu niejawnym. Jeśli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, to sąd zatwierdza ją, nadając jej klauzulę wykonalności.   Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta mają moc prawną na równi z wyrokiem sądu powszechnego lub ugodą zawartą przed tym sądem. Żeby jednak tak się stało, muszą być wcześniej uznane przez sąd powszechny (gdy nie nadają się do wykonania w drodze egzekucji) lub sąd powszechny musi im nadać klauzulę wykonalności (gdy wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta są tytułem egzekucyjnym).  
Czy takie postępowanie przerywa bieg przedawnienia
Tak.   Tak.   Tak. Tak.