Opłaty

Do niedawna postępowanie w sprawach o roszczenia ze stosunku pracy było wolne od opłat sądowych. Obowiązująca obecnie nowa ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( DzU z 2005 r. nr 167, poz. 1398) wprowadziła trzy rodzaje opłat:

• - stałą,
• - stosunkową albo
• - podstawową.

Zasadniczo w sprawach prawa pracy strony nie ponoszą opłaty stosunkowej. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 50 tys. zł. Jeżeli tak jest, to należy uiścić opłatę stosunkową w wysokości 5 proc. wartości przedmiotu sporu, ale nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 tys. zł. Natomiast przy składaniu apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej lub skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego należy uiścić opłatę podstawową w wysokości 30 zł.

Pracownik i pracodawca uiszczają taką opłatę podstawową także w sprawie wytoczonej przez inspektora pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Wydatki

Drugą częścią kosztów sądowych są wydatki.

Wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa (zgodnie z art. 97 ustawy o kosztach sądowych).

Dopiero w orzeczeniu kończącym postępowanie sąd rozstrzyga, kogo konkretnie nimi obciążyć. Stosuje się wówczas art. 113 ustawy o kosztach sądowych, ale z zastrzeżeniem, że obciążenie pracownika wydatkami procesu może nastąpić tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach.

Opłaty sądowe i wydatki to jednak nie wszystko. Do kosztów procesu trzeba też zaliczyć takie wydatki, jak wynagrodzenie adwokata czy radcy prawnego. Reguluje je rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( DzU z 2002 r. nr 163, poz. 1348 ze zm.). Towarzyszy temu ogólna zasada, że strona przegrywająca musi na żądanie przeciwnika procesu zwrócić koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.