PRZYKŁAD

W kwietniu 2006 r. spółka akcyjna podpisała umowę leasingu urządzenia technicznego na trzy lata (36 miesięcy). Zobowiązała się do uiszczania następujących płatności:

¦ opłaty wstępnej (inicjalnej) niezaliczanej na poczet spłaty kapitału,

¦ 36 rat.

Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności leasingowanego urządzenia to cztery lata. Umowa zawiera zapis, że istnieje możliwość jej wypowiedzenia z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający. W umowie nie ma natomiast zapisu, że odpisów umorzeniowych dokonuje korzystający. Spółka po zakończeniu umowy leasingu ma zamiar skorzystać z opcji jego zakupu za symboliczną złotówkę. Spółka T jest czynnym podatnikiem VAT, a leasingowane urządzenie techniczne będzie służyć wyłącznie wykonywaniu czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Księgowanie

1. Faktura VAT dotycząca opłaty wstępnej:

Wn konto 24 "Inne rozrachunki" - rozliczenie opłaty wstępnej

Wn konto 22 "Naliczony podatek VAT"

Ma konto 24 "Inne rozrachunki" - rozrachunki z tytułu leasingu

2. Odbiór przedmiotu leasingu i jego ujęcie w księgach na podstawie dowodu OT

Wn konto 01 "Środki trwałe"

Ma konto 24 "Inne rozrachunki" - rozrachunki z tytułu leasingu - kapitał

3. Rozliczenie opłaty wstępnej (dowód PK)

Wn konto 75 "Koszty finansowe"

Ma konto 24 "Inne rozrachunki" - rozliczenie opłaty wstępnej (uwaga: gdyby takie zarachowanie opłaty wstępnej w istotny sposób wpłynęło na wynik okresu, wówczas należałoby rozważyć dokonanie rozliczenia międzyokresowego tej opłaty)

Uiszczenie opłaty wstępnej przelewem bankowym

Wn konto 24 "Inne rozrachunki" - rozliczenie opłaty wstępnej"

Ma konto 31 "Bieżący rachunek bankowy"

4. Zarachowanie miesięcznego bilansowego odpisu amortyzacyjnego

Wn konto 40 "Koszty rodzajowe" - amortyzacja

Ma konto 07 "Umorzenie środków trwałych" i ew. równolegle wg miejsc powstawania:

Wn konto zespołu 5,

Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów"

5. Faktura VAT za czynsz

Dla lepszego zobrazowania księgowania użyjemy konta 30 "Rozliczenie zakupu" oraz kont: 24-1 "Inne zobowiązania - zobowiązanie bieżące wobec leasingodawcy" - służy do uchwycenia bieżącego zobowiązania z tytułu należnej opłaty leasingowej; 24-2 "Rozliczenie opłaty leasingowej" - służy do rozliczenia zarachowanej, bieżącej opłaty netto na część odsetkową (podlega przeniesieniu w ciężar kosztów finansowych) i część kapitałową (zmniejsza zobowiązanie zarachowane w operacji nr 2): wartość faktury brutto:

Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu"

Ma konto 24-1 "Inne zobowiązania - zobowiązanie bieżące wobec leasingodawcy" wartość netto faktury:

Wn konto 24-2 "Rozliczenie opłaty leasingowej"

Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu"

VAT naliczony:

Wn konto 22 "Naliczony podatek VAT"

Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu"

6. Zapłata przelewem bieżącego zobowiązania wobec leasingodawcy

Wn konto 24-1 "Inne zobowiązania - zobowiązanie bieżące wobec leasingodawcy"

Ma konto 13 "Rachunek bankowy"

7. Rozliczenie poniesionej opłaty leasingowej (rozdział na część kapitałową i odsetkową) część odsetkowa raty:

Wn konto 75 "Koszty finansowe"

Ma konto 24-2 "Rozliczenie opłaty leasingowej" część kapitałowa raty:

Wn konto 24 "Inne rozrachunki" - rozrachunki z tytułu leasingu - kapitał

Ma konto 24-2 "Rozliczenie opłaty leasingowej"

Kolejne raty leasingowe zarachowujemy i rozliczamy analogicznie jak w operacjach 5 - 7. Każde takie księgowanie powoduje w konsekwencji ujęcie kosztu finansowego w postaci odsetkowej części raty oraz zmniejszenie zobowiązania kapitałowego z tytułu leasingu zarachowanego pierwotnie na stronie Ma konto 24. Po zapłaceniu wszystkich 36 rat zobowiązanie na tym koncie zniknie. Comiesięcznie należy też księgować odpis umorzeniowy.