Korzyść cudzym kosztem

Bezpodstawne wzbogacenie w rozumieniu kodeksu cywilnego występuje w sytuacji, gdy jedna osoba kosztem innej uzyskała, bez podstawy prawnej, korzyść majątkową. Wówczas uzyskujący korzyść musi wydać ją w naturze, a gdyby nie było to możliwe - zwrócić jej wartość (art. 405 k.c.). Przyczyny takiej sytuacji mogą być różne. Art. 410 k.c. nakazuje stosować przepisy o zwrocie bezpodstawnego wzbogacenia w szczególności do świadczenia nienależnego. I ten właśnie przepis był w opisanej sprawie prawną podstawą zasądzenia zapłaty za dodatkowe roboty na rzecz wykonawcy (spółki akcyjnej). Dodajmy, że świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany albo nie był zobowiązany wobec osoby, której świadczył. Tak samo będzie, gdy odpadła podstawa świadczenia lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty albo gdy czynność prawna będąca jego podstawą była nieważna (np. umowa sprzedaży została zawarta z naruszeniem przepisów o prawie pierwokupu). Warto pamiętać, że przepisy k.c. o bezpodstawnym wzbogaceniu wskazują też sytuacje, w których zwrot bezpodstawnych korzyści i świadczenia nienależnego nie wchodzi w rachubę.