Zgodnie z konwencją genewską z 1951 roku dotyczącą statusu uchodźcy uchodźca to osoba, która "na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem, i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa". Państwa nie mogą wydalać uchodźców ani usuwać ich siłą na terytorium, gdzie groziłoby im niebezpieczeństwo. Nie mogą także dyskryminować żadnej grupy uchodźców.

Osoby ubiegające się o status uchodźcy muszą wykazać, że ich obawa przed prześladowaniami jest rzeczywiście uzasadniona. Wniosek o status uchodźcy cudzoziemiec składa osobiście do prezesa Urzędu do spraw Repatriacji i Cudzoziemców za pośrednictwem komendanta placówki Straży Granicznej - podczas kontroli granicznej przy wjeździe na terytorium Polski.

Pobyt tolerowany jest szczególną formą ochrony pozwalającą cudzoziemcowi na legalny pobyt na terenie państwa polskiego. Przyznawany jest osobom, którym odmówiono przyznania statusu uchodźcy, a których jednocześnie nie wolno wydalić do kraju pochodzenia z powodu zagrożenia wolności, zdrowia, życia, a także z innych przyczyn niezależnych od cudzoziemca, jak np. brak podpisanych umów ekstradycyjnych. - Pobyt tolerowany to jest nasze życie na rok - mówi, zachowując anonimowość, Czeczenka mieszkająca w Warszawie. - Jaka może być przyszłość z kawałkiem papieru, który jest ważny tylko rok? Jakie można robić plany na rok? Zarówno w przypadku nadania statusu uchodźcy, jak też pobytu tolerowanego procedura jest bardzo żmudna, a uchodźcy trudno jest udowodnić, jeśli nie posiada dokumentów, pism czy też nagrań, że rzeczywiście był w swoim kraju prześladowany.