Organy podatkowe o kasach zapomogowo-pożyczkowych
Odsetki bez podatku

Na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) od uzyskanych w Polsce dochodów z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów pobiera się 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy. Nie dotyczy to jedynie środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Ustawa ta dotyczy jednak tylko osób fizycznych. Z § 28 rozporządzenia w sprawie PKZP wynika, że na środki finansowe kasy składają się fundusze:

  • - oszczędnościowo-pożyczkowy,
  • - rezerwowy,
  • - zapomogowy i inne fundusze, przewidziane w statucie.

Fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy powstaje z wkładów członkowskich i jest przeznaczony na udzielanie pożyczek. Wkłady wnoszone w wysokości i terminach ustalonych w statucie zapisuje się na imiennym rachunku członka. Fundusz rezerwowy powstaje z wpłat wnoszonych przez członków wstępujących do PKZP, z niepodjętych zwrotów wkładów członkowskich, z odsetek od lokat terminowych i odsetek zasądzonych przez sąd oraz z subwencji i darowizn i jest przeznaczony na pokrycie szkód i strat, nieściągalnych zadłużeń oraz na odpis na fundusz zapomogowy.

Fundusz zapomogowy powstaje z odpisów funduszu rezerwowego oraz z dobrowolnych wpłat członków i innych wpływów określonych w statucie i jest przeznaczony na udzielanie zapomóg członkom PKZP w razie szczególnych wypadków losowych. Z rozporządzenia wynika, że PKZP mają statut i organy statutowe, są zobowiązane do prowadzenia rachunkowości oraz mogą wnosić powództwo do sądu we własnym imieniu w określonych sprawach. Należy je więc uznać za jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej i stwierdzić, że odsetki od wskazanych we wniosku rachunków bankowychi lokat nie stanowią dla ich członków przychodu, o którym mowa w art. 30a updof(interpretacja Małopolskiego Urzędu Skarbowego z 26 sierpnia 2005 r., DP1/423-35/05/60511).

Zapomogi bez zaliczek na podatek

Zapomogi wypłacone przez PKZP korzystają ze zwolnienia od podatku na zasadach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 26 updof. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w razie indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Zapomoga przyznana z tytułu zgonu członka rodziny korzysta z tego zwolnienia. Nie dotyczy ono jednak zapomogi przyznanej z tytułu urodzenia się dziecka. Przez indywidualne zdarzenie losowe, o którym mowa w tym przepisie, należy rozumieć, zgodnie z potocznym znaczeniem tego określenia, zdarzenia zewnętrzne niezależne od człowieka, na które nie ma on wpływu. PKZP nie jest płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (zryczałtowanego podatku). Obowiązek poboru przez kasę zaliczek nie wynika bowiem z żadnego z przepisów. Wypłacona zapomoga nie jest także dla pracownika przychodem ze stosunku pracy, ponieważ nie jest wypłacana przez pracodawcę w związku z pozostawaniem w stosunku pracy. Zatem również zakład pracy nie występuje w roli płatnika i nie ma obowiązku potrącania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy, jak również wystawiania stosownych informacji. Zapomoga dla emeryta lub rencisty nie powinna być również kwalifikowana jako świadczenie otrzymane przez emeryta lub rencistę w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem pracy czy stosunkiem służbowym. Na PKZP, z tytułu wypłacanych zapomóg nieobjętych zwolnieniem, ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C. Zakład pracy na podstawie umowy zawartej między nim i PKZP może przejąć na siebie ten obowiązek (interpretacja Małopolskiego Urzędu Skarbowego z 31 grudnia 2004 r., PD-I/423/166/04).