ROZWIĄZANIA OGÓLNE
Czego dotyczą zmiany	Jak było	Jak jest teraz	Podstawa prawna
Kompetencje referendarzy sądowych	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	Referendarze sądowi uzyskują nowe kompetencje. Mogą teraz także:	art. 123 § 2 k.p.c., art. 1305 k.p.c., art. 4971 § 3 k.p.c., art. 5091 § 2 k.p.c., art. 781 k.p.c.
		- ustanowić albo odmówić ustanowienia adwokata lub radcy prawnego,
		- wydawać zarządzenia dotyczące błędów w pismach procesowych,
		- wydawać zarządzenia w postępowaniu upominawczym,
		- postanowić o wpisaniu do Krajowego Rejestru Sądowego spółki akcyjnej i zmian w jej statucie,
		- nadawać klauzule wykonalności niektórym tytułom egzekucyjnym.
Niewłaściwość sądu	Niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.	Niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sąd nie bada z urzędu tej niewłaściwości również przed doręczeniem pozwu.	art. 202 k.p.c.
Ukaranie grzywną	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	Sąd może skazać na grzywnę stronę albo jej pełnomocnika, jeżeli powołali się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, skutkiem czego było odroczenie przez sąd rozprawy.	art. 214 k.p.c.
Zażalenie	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	Lista sytuacji, w których możliwe będzie wniesienie zażalenia, zostaje wzbogacona o dwa przypadki. Po pierwsze, przedsiębiorca może teraz skarżyć postanowienie w sprawie prawomocności orzeczenia. Po drugie, jego pełnomocnikowi wolno będzie żalić się na postanowienie w sprawie skazania na grzywnę.	art. 394 k.p.c.
Upadłość a postępowanie cywilne	Sąd zawiesza postępowanie z urzędu, jeżeli ogłoszono upadłość strony, a spór dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości.	Sąd zawiesza postępowanie z urzędu, jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości i:	art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c.,
		- ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona została prawa zarządu masą upadłości albo	art. 174 § 3 k.p.c., art. 180 § 1 pkt 5 k.p.c.
		- ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku powoda.
		W obu tych przypadkach sąd zawiadamia syndyka albo zarządcę o trwającym postępowaniu, wyznaczając mu odpowiedni termin do wstąpienia do tego postępowania. Jeśli syndyk albo zarządca oświadczą, że wstępują do postępowania, sąd postanowi o podjęciu zawieszonego postępowania. W przeciwnym razie sprawa będzie toczyć się z udziałem upadłego. Co ważne, brak oświadczenia syndyka albo zarządcy w wyznaczonym terminie jest równoznaczny z odmową wstąpienia do postępowania.
Doręczanie pism procesowych	Pisma dla osób prawnych, organizacji, osób fizycznych podlegających wpisowi do rejestru albo ewidencji na podstawie odrębnych przepisów - w razie niemożności doręczenia w standardowej procedurze z uwagi na nieujawnienie w rejestrze zmiany adresu - pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany.	Pisma dla osób prawnych, organizacji, osób fizycznych podlegających wpisowi do rejestru albo ewidencji na podstawie odrębnych przepisów - w razie niemożności doręczenia w standardowej procedurze z uwagi na nieujawnienie w rejestrze albo w ewidencji zmiany adresu (a w odniesieniu do osób fizycznych - miejsca zamieszkania i adresu) pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowe miejsce zamieszkania i adres są sądowi znane.	art. 139 § 3 k.p.c.
Sąd okręgowy jako pierwsza instancja	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	Sądy okręgowe będą w pierwszej instancji zajmować się sprawami o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji oraz o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.	art. 17 k.p.c.
SPRAWY GOSPODARCZE
Ograniczenia w postępowaniu uproszczonym	W postępowaniu uproszczonym w sprawach gospodarczych nie ma obowiązku przywoływania wszystkich twierdzeń ani w pozwie, ani w odpowiedzi na pozew, ani w sprzeciwie od wyroku zaocznego.	Przepis został uchylony.	art. 50514 § 2 k.p.c.
Termin odpowiedzi na pozew	W sprawach, w których sąd nie wydał nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym lub upominawczym, pozwany jest obowiązany do wniesienia odpowiedzi na pozew w terminie dwutygodniowym od otrzymania pozwu.	W sprawach, w których sąd nie wydał nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym lub upominawczym, pozwany jest obowiązany do wniesienia odpowiedzi na pozew w terminie dwutygodniowym od dnia otrzymania pozwu. Odpowiedź na pozew wniesiona po terminie podlega zwrotowi.	art. 47914 § 1 k.p.c.
Termin przedstawienia nowych okoliczności	W odpowiedzi na pozew pozwany jest obowiązany podać wszystkie twierdzenia, zarzuty oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w odpowiedzi na pozew nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później.	W odpowiedzi na pozew pozwany jest obowiązany podać wszystkie twierdzenia, zarzuty oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w odpowiedzi na pozew nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. W tym wypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub powstała potrzeba ich powołania.	art. 47914 § 2 k.p.c.
Powództwo wzajemne	Powództwo wzajemne w sprawie gospodarczej jest dopuszczalne.	Powództwo wzajemne w sprawie gospodarczej jest niedopuszczalne.	art. 47914 § 3 k.p.c.
Potrącenie	Potrącenie w toku postępowania w sprawach gospodarczych jest dopuszczalne.	Do potrącenia w toku postępowania w sprawach gospodarczych mogą być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione dokumentami.	art. 47914 § 4 k.p.c.
Zgłoszenie wniosków i dowodów w sprzeciwie i zarzutach	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	W zarzutach i sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany powinien podać wszystkie twierdzenia, zarzuty oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania - chyba że wykaże, że ich powołanie w tych pismach nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później.	art. 47914a k.p.c.
Dowody z przesłuchania stron	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	Dowód z przesłuchania stron sąd może dopuścić jedynie na wniosek. Co więcej, należy go zgłosić już w pierwszym piśmie procesowym.	art. 47914b k.p.c.
Wyrok na posiedzeniu niejawnym	Sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo.	Sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym nie tylko, gdy pozwany uznał powództwo, ale i gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń, zgłoszonych wniosków dowodowych i zarzutów - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W tym ostatnim wypadku wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym jest jednak niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy.	art. 47917 k.p.c.
Wyrok tytułem zabezpieczenia	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	W sprawach o roszczenia pieniężne albo świadczenia innych rzeczy zamiennych wyrok sądu pierwszej instancji z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności.	art. 47919a k.p.c.
Umorzenie zawieszonego postępowania	Sąd umarza - jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu - postępowanie zawieszone:	Sąd umarza postępowanie zawieszone dlatego, że na skutek braku lub wskazania złego adresu	art. 47911 k.p.c.
		powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego
		lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu,
		jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu sześciu miesięcy od daty
	- na zgodny wniosek stron lub wskutek niestawiennictwa powoda albo obu stron lub	postanowienia o zawieszeniu.
	- jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu.
Posiedzenie przy drzwiach zamkniętych	Sąd zarządza odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych m.in. wtedy, gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące tajemnicę produkcyjną lub handlową strony. Czyni to albo z urzędu, albo na wniosek.	Sąd zarządza odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych m.in. wtedy, gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa jednej ze stron. Czyni to jednak tylko na wniosek strony.	art. 47910 k.p.c.
Czego dotyczą zmiany	Jak było	Jak jest teraz	Podstawa prawna
Termin na powołanie twierdzeń i dowodów	Termin powoływania przez powoda dodatkowych twierdzeń i dowodów nie jest określony. Powód nie musi dołączać do pozwu dowodu doręczenia albo wysłania przesyłką poleconą odpisu reklamacji lub wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania.	Powód ma tylko dwa tygodnie - licząc od dnia, w którym stało się to możliwe lub potrzebne - na powołanie dodatkowych twierdzeń i dowodów. Do pozwu trzeba dołączać nie tylko odpis reklamacji lub wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania, ale i dowód doręczenia ich albo przynajmniej wysłania przesyłką poleconą. Ich niezłożenie skutkuje zwrotem pozwu.	art. 47912 k.p.c.
Wady pisma procesowego i ich skutki	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika dotyczącego tylko spraw gospodarczych.	Jeżeli pismo wszczynające postępowanie (np. pozew) nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący zwraca stronie pismo bez wzywania do jego poprawienia lub uzupełnienia. Tyle że zarządzenie o zwrocie pisma powinno - o ile pisma nie wnosił w imieniu strony adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy albo Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa - zawierać wskazanie braków, jakimi pismo było dotknięte, oraz pouczenie o skutkach jego ponownego wniesienia. W ciągu tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma strona może wnieść je ponownie. Jeżeli pismo to nie jest dotknięte brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia - chyba że stronę reprezentuje adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy lub Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa. Wtedy termin przepada. Tak samo dzieje się wówczas, gdy sąd po raz drugi zwrócił stronie działającej samodzielnie pismo dlatego, że nie uzupełniła ona wytkniętych jej braków. Inne pisma procesowe złożone w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, które nie mogą otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, wniesione przez stronę reprezentowaną przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa podlegają zwrotowi bez wzywania do ich poprawienia lub uzupełnienia. Sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, sprzeciw od nakazu zapłaty sąd odrzuca.	art. 4798a k.p.c.
Rozszerzenie powództwa	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	W toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednakże w razie zmiany okoliczności powód może żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się może nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy. Nie można też domagać się wezwania do udziału w sprawie nowych podmiotów, jeśli okaże się, że powinny one brać udział w postępowaniu (art. 194 - 198 k.p.c.).	art. 4794 § 2 k.p.c.
Zawieszenie postępowania	Sądowi wolno zawiesić postępowanie m.in. w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy, a także wówczas, gdy o zawieszenie postępowania zgodnie wnoszą obie strony.	Zawieszenie postępowania w żadnej z tych sytuacji nie jest już możliwe.	art. 4794 § 2 w zw. z art. 177 § 1 pkt 5 k.p.c. i art. 178 k.p.c.
Przekazanie sprawy	Sąd rejonowy może na wniosek pozwanego, złożony aż do zamknięcia rozprawy, przekazać sprawę sądowi okręgowemu, jeżeli pozwany wytoczył przeciwko powodowi przed tym sądem powództwo wpływające na roszczenie powoda bądź dlatego, że ma z nim związek, bądź dlatego, że roszczenia stron nadają się do potrącenia.	Przekazanie takie nie jest już możliwe.	art. 4794 § 2 w zw. z art. 205 k.p.c.
Pouczenia sądowe	W razie uzasadnionej potrzeby sąd może udzielić stronom i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych.	W sprawach gospodarczych sąd nie udziela żadnych pouczeń prócz tych, które wynikają z przepisów szczególnych.	art. 4794 § 2 w zw. z art. 5 k.p.c.
Pouczenia sądowe	W razie uzasadnionej potrzeby przewodniczący może udzielić stronom niezbędnych pouczeń, a stosownie do okoliczności zwraca im uwagę na celowość ustanowienia pełnomocnika procesowego. W sprawach o alimenty i o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przewodniczący poucza powoda występującego w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego o roszczeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów.	Pouczenia takie nie są już możliwe.	art. 4794 § 2 w zw. z art. 212 zd. 2 i 3 k.p.c.
Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym	Jeżeli doręczenie nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym nie może nastąpić dlatego, że miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty, a przewodniczący podejmuje odpowiednie czynności.	Przewodniczący nie podejmuje w takiej sytuacji żadnych dodatkowych czynności, a nakaz pozostaje w mocy.	art. 4794 § 2 w zw. z art. 4921 § 1 k.p.c.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym	Nakaz zapłaty nie może być wydany w postępowaniu upominawczym, jeżeli według treści pozwu miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.	Okoliczność taka nie stoi już na przeszkodzie w wydaniu nakazu zapłaty. z art. 499 pkt 4 k.p.c.	art. 4794 § 2 w zw.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym	Sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym, a przewodniczący podejmuje odpowiednie czynności, jeżeli nie sposób doręczyć nakazu pozwanemu z uwagi na to, że miejsce jego pobytu jest nieznane albo gdyby doręczenie to miało nastąpić za granicą.	Przewodniczący nie podejmuje w takiej sytuacji żadnych dodatkowych czynności, a nakaz pozostaje w mocy.	art. 4794 § 2 w zw. z art. 5021 § 1 k.p.c.
Definicja przedsiębiorcy	Przedsiębiorcami są m.in. podmioty określone w przepisach o działalności gospodarczej. Przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych nie stosuje się jednak w sprawach, w których przynajmniej jedna ze stron jest bądź to osobą fizyczną prowadzącą osobiście działalność gospodarczą, z której zarobek stanowi dodatkowe źródło dochodu, bądź to indywidualnym rolnikiem w zakresie prowadzonej przez niego działalności wytwórczej, dotyczącej produkcji roślinnej, zwierzęcej, ogrodnictwa i sadownictwa.	Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych nie stosuje się w sprawach dotyczących działalności wytwórczej osób fizycznych w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.	art. 4792 k.p.c.
Szczególny charakter postępowania w sprawach gospodarczych	W dotychczasowych przepisach nie było odpowiednika.	W sprawach gospodarczych przepisy o innych postępowaniach odrębnych stosuje się tylko w takim zakresie, w jakim przepisy o rozpoznawaniu takich spraw nie są z nimi sprzeczne.	art. 4791a k.p.c.
Definicja sprawy gospodarczej	Sprawami gospodarczymi są m.in. sprawy ze stosunku spółki.	Sprawami gospodarczymi są nie tylko sprawy ze stosunku spółki, ale i dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 291 - 300 i art. 479 - 490 kodeksu spółek handlowych (czyli np. sprawy wytaczane przez wierzycieli spółki z o.o. członkom jej zarządu).	art. 4791 § 2 pkt 1 k.p.c.
p.wrz.