Szczególna ochrona przyrody i krajobrazu

Zgodnie z art. 8 ustawy o ochronie przyrody park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. 23 parki narodowe w Polsce zajmują łącznie ponad 301 tys. ha. Jako pierwszy powstał Pieniński Park Narodowy, chroniony od 1932 r., ustanowiony w 1955 r. Chroniony od 1932 r., ustanowiony w 1948 r., jest Białowieski Park Narodowy, a Puszcza Białowieska znajduje się na Liście UNESCO Światowego Dziedzictwa. Ostatnim z utworzonych (2001) jest Park Narodowy Ujście Warty. Trzy nowe planowane to: mazurski, jurajski (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska) oraz tumicki (przedgórze Bieszczad). Wszystkie parki narodowe są państwowymi jednostkami budżetowymi.