Właściciele (użytkownicy wieczyści) nieruchomości zarezerwowanej w planie pod inwestycję publiczną mogą żądać od gminy:
¦ odszkodowania lub
¦ wykupienia nieruchomości albo jej części, lub
¦ przyznania nieruchomości zamiennej.

Z takimi roszczeniami mają prawo wystąpić, gdy nie mogą korzystać z nieruchomości (lub jej części) w sposób dotychczasowy lub jeżeli jest to istotnie utrudnione.

Gdy wartość ich nieruchomości spadła, a chcą ją sprzedać (i nie skorzystali z ww. roszczeń), mogą żądać od gminy odszkodowania równego tej obniżce. Na wystąpienie z roszczeniem właściciel lub użytkownik ma pięć lat od daty uchwalenia planu (jego zmiany). Kwestie te reguluje art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.